Zweden

Soms heb je van die reizen, die blijven onderhuids nakriebelen, lang nadat je spullen alweer op de plank liggen te wachten op een volgende keer. Rogen was zo'n tijd. Voor het eerst solo onderweg in een open kano. Ik begon, ruim 1,5 jaar terug, mijn 'overgave-aan-het-water-tijd' met grondig leren zeekajakken en dat is - net als het water zelf - een vloeibaar, flexibel proces gebleken waarin het een op natuurlijke wijze tot het ander leidde. Het voelde als een logische stap om ook het solo varen met een open kano nu eens echt te gaan leren. Die leerprocessen zijn natuurlijk nog in volle gang en de tijd...

De meren, de stroomversnellingen en de portages volgen elkaar op. De ene dag heet zo'n meertje Vilddo, een paar dagen later heet het Tjiegelvas en is het een héél groot meer. Helaas kunnen we minder stroomversnellingen varen dan we willen - het water staat simpelweg te laag. Zo loopt elke reis toch altijd weer net iets anders dan je vooraf had bedacht - en zo is het goed. Een reis is geen legpuzzel waarvan je de stukjes vooraf al verzameld had. Een reis mag vraagtekens oproepen, me kopzorg geven desnoods, me ver uit mijn comfortzone halen. Allemaal beslist niet even leuk, vaak loodzwaar zodat...

Canadese kano's zijn scrupuleuze scheidsrechters. Dé manier om een relatie te testen. Niet dat ik daar benieuwd naar was. Al aardig wat rivieren samen met Frank gevaren en zelfs een paar met husky Herschel erbij. Maar andersom werkt het ook. In de kano zijn we in balans en ieders aanwezigheid maakt de ander sterker.Het water spat op. Heel soms in een korte stroomversnelling, vaker in de regen. Kleine kringels. Golfjes. Schuim. Bellen. Water bepaalt nu al een maand onze reis. Zoveel variatie. Zoveel vormen. Spiegels. Ribbels. Wild. Kalm. Groenlanders schijnen wel twintig woorden voor soorten sneeuw...

Globaal gezegd bestaan de dagen ook tijdens het stroomaf deel van de reis uit peddelen en portages. Maar wat een lange reis door de natuur zo bijzonder maakt is dat 'globaal' zich heeft gewist uit mijn woordenschat. Niks is nog globaal. Details tekenen zich helder en puur af. Mijn zintuigen staan wijdopen hierbuiten. Ik ervaar nuances in licht, geur en geluid zoals ik dat thuis zelden of nooit heb. De Piteälv kent aardig wat onbevaarbare passages voor een volbepakte open kano (ww 5 & 6). Maar af en toe zitten er ook wat ww 1-2 en 3 passages tussen. Het bovendeel loopt bovendien door...

Ten oosten van de waterscheiding stromen de regendruppels het Pieskehaure in en vervolgens verder stroomaf via een ketting van grote en kleine meren, door wilde rivierstukken aaneen geregen. De Piteälv is een machtig mooie brok natuur. Heerlijk om nog maar aan het begin te staan. Op dag 23 sjouwen we alles de waterscheiding over. De rest van de dag bestaat uit wachten (gevuld met siësta, fotografie en een hillrun-workout) omdat de wind te ruig is. Pas om 02.00 uur is het stil genoeg. En wat een bijzonder moment om dan te varen. Het is niet licht, het is niet donker maar er zijn wel vijftig tinten...

Niet alles is alleen maar geweldig. Natuurlijk niet. Wie dat beweert, bedriegt zichzelf of heeft simpelweg nog niet geleerd om dieptepunten te verwerken. (Ik kan ervan meepraten - kostte mij een half leven eer ik 'Niet de race maar de reis' kon schrijven...) Vandaag - dag 18 - was zo'n typische ketsdag. Vanaf het hoogste high zo klatsboem een low in. Want wat begon de dag grandioos. Als er een paradijs is, stel ik me dat zo voor: met je liefste vrienden in een zelfgebouwde houten kano. Een peddel in je hand. Over smaragdgroen water. Zó kristalhelder dat je de bodem blijft zien. Een haast misselijkmakende...

Elsa Wideblom kwam op haar kanoreis stroomopwaarts naar Noorwegen - op 2 dagen na exact 90 jaar terug - veel meer mensen en (tijdelijke) bewoning tegen dan wij nu. Boven Jorrumjaure, waar wij op dag 16 vertrekken voor een 5 km (x3) portage naar Ikesjaure, daar zat Elsa gezellig binnen in de rokerige kåtan bij twee Samische vrouwen en hun kroost. De mannen waren bij de rendieren, dagenlang. Dat was bepaald de eerste keer niet, dat Elsa bij Sami binnen genodigd werd. Wij komen deze dagen alleen nog de restanten tegen van wat ooit een plaggenhutje was. (De Sami wonen nu permanent in de stad, ze drijven...

De wereld is verkleind tot het vrolijke geel van de binnentent. Daarbuiten, in de voortent, wachten legers muggen en dáárbuiten, in de Laplandwereld, regent het al een etmaal onafgebroken. We zijn 4 dagen vooruit op ons schema, tijd zat, dus pakken we de luxe van een blijfdag. Maar mij hoor je niet klagen want we hebben al een ongeëvenaarde portie prachtweer gescoord en zo'n tentdag is eigenlijk best lekker. (Volgens Herschel is de binnentent één grote knuffelmand...) Voedseldepot 2 hebben we gisteren (dag 14) opgehaald en nu (dag 15) hebben we dus dit regenkamp boven het blauwgroene Jurunjávrre,...

Komt een toerist bij een reisburo. "Ik wil graag een folder van een gebied waar nog nooit iemand geweest is." Deze anekdote las ik op een Duits kanoforum. Het betrof iemands reactie op het steeds gedetailleerdere gevraag van een ander forumlid met plannen voor de Piteälv. Aan dat soort dingen denk ik onderweg. Langzaam sjouwen we omhoog, elk met ruim 30 kilo in de rugzak, nu eens over stenen dan weer tussen manshoge struiken. Het is inmiddels de 12e dag (13 juli 2016) sinds we uit Arjeplog vertrokken. Van Elsa's pad is weinig anders over dan hier en daar een afgebladderd restje verf op een omgevallen...

Een kano leert me misschien meer dan welk ander niet-gemotoriseerd-transportmiddel de kunst van het grote genieten. Met een kano reis je bewust langzaam, stroomopwaars al helemaal. Hoe langer het duurt, hoe meer het landschap zich in je ziel schrijft. Het bruisende gekolk van de rivier waar we langs kamperen, het is gek, die herrie zou juist onrust moeten geven, maar het is een heerlijk geluid en het wiegt me in slaap. Deze 11e dag van de kanoreis is geen verplichte wachtdag maar een gekozen blijfdag. Er is ineens tijd zat om bij de Jurunhut aan te komen (depot 2) want na 2 dagen zijn we halverwege...