Reportages

Eergisteren vond de laatste rendierbijeendrijving plaats (laatste van dit jaar) van de ‘siida’ bij Reisajavvri (een siida is een soort gemeenschap van grond en rendiereigenaren die deze delen). Vele honderden dieren zwerven verspreid door de heuvels, worden naar de ‘gjerde’ (omheining met diverse in-en uitgangen) gedreven om daar geselecteerd te worden. Die geslacht moeten, worden eruit gepikt. Eén bewegende vloedgolf van dampend lijven, rennend, hijgend, knorrend, bellend. Sneeuw die als in een storm opgeworpen wordt. De vakkundigheid waarmee de dieren geselecteerd worden, vastgepakt...

Deel 3. Over tamme rendieren voeren in de poolkou, de tijd waarin binnenshuis de kachel snort terwijl de gelooide rendierhuid tot tas/schoen/broek genaaid wordt (‘duodji’) en de tijd van het poolnachtfeest op de rendierschool (de enige ter wereld). #sámi #sápmi #kautokeino #bergansofnorway❤️ #noorwegen?? #mondiavisueel (NB Deze beelden zijn niet met gopro gemaakt...! Alkeen de quick app gebruik ik nu, om ‘in het veld’ supersnel iets in elkaar te flansen. Geen serieuze muziekkeus nu dus, alleen wat beschikbaar is in zo’n app) https://vimeo.com/245405107          

https://vimeo.com/244710893

  Eerste avond in Kautokeino. Om me zo goed mogelijk in te kunnen leven in de Sami way-of-life woon ik deze tijd hier in een lavvu bij de rendieren van Aslak Sokki. Op zoek naar waar oude tradities de huidige tijd raken. En waar het schuurt. Of waar het juist versterkt. Een kleine impressie van mijn entree in de poolnacht, die tussen 9 en 14 uur best licht is (als het bewolkt is, beetje blauwgrijs, als het onbewolkt is heb je zegmaar 5 uur zonsonderganglicht...)... De Sámi gaan al eeuwenlang om met deze tijd van lange duisternis. Lichtnuances in het donker zien. Dat wil ik leren. Als fotofilmgraaf...

Op film lijkt alles mooier. En in 3 minuten kun je nooit de onwaarschijnlijke duur van lange solo loopdagen weergeven. Allemaal waar. Maar oh, wat is het heerlijk om (een poging te wagen) de essentie vast te leggen van wat deze dagen boven de poolcirkel betekenden...   LyngenLight - solo traverse of the Lyngen Alps in northern Norway from Jolanda Linschooten on Vimeo.

Je haalt alleen het beste uit jezelf als je het met hart en ziel doet. De Lyngen Alpen in de lengte door is natuurlijk niet 'licht', maar in dit soort extreme momenten leef ik letterlijk op de toppen van het leven. Ik kan het niet anders omschrijven. Dat doen wilde bergen met je. Juist omdat het moeite kost. Omdat je voortdurend in de onzekerheid leeft van "kom ik wel omhoog naar die pas" - "is die afdaling gladde rots, puin of lage begroeiing" - "hoe ruig is die beek" - "maak ik geen fatale stap over die scherpe steenblokken"... Zonder paden, lintjes of wegwijzers is de bergwereld een compleet...

Voor het bergsportmagazine Hoogtelijn ga ik binnenkort naar de ruigste pieken van Scandinavië, de Lyngen Alpen. Dit langgerekte schiereiland ligt boven de poolcirkel in Noorwegen. Een magnifiek gebied zo goed als zonder paden, barstensvol gletsjers en alpiene kammen. Of het me lukt om in ruim een week van zuid naar noord het hele gebergte te doorkruisen (circa 140 km met daarin zo'n 11.000 hoogtemeters op en neer), is nog maar de vraag. Woeste smeltwaterbeken, eindeloze steenhellingen en (te) steile wanden kunnen serieuze spelbrekers zijn. Mijn tactiek is om licht te blijven. Mentaal, zodat...

Night Light - in search of Aurora Borealis (1) from Jolanda Linschooten on Vimeo....

Als een rovershol bovenop de 900 meter hoge top van Haldde, opgetrokken uit stenen die in 1899 ter plekke uit de rots gehakt zijn, waakt een merkwaardig bouwwerk over Alta. Of eigenlijk niet zozeer over wat zich beneden vindt. Met 360 graden vrij zicht koos de Noorse professor Birkeland deze bergtop bovenal voor zijn noorderlichtobservatorium om te waken over dat fascinerende en op deze breedtegraad alom aanwezige noorderlicht. Een onwaarschijnlijk gure plek waar de zelden aflatende noordwester vrij spel heeft, de muren noodgedwongen 1 meter dik zijn en de buitendeur indertijd regelmatig met drie...

Op school leerde ik hoe de wereld in elkaar steekt. Met licht, duisternis en alles wat daartussen past. Deed ik jaren over. Dat alles is in één klap weggevaagd. Twee weken solo in de besneeuwde poolnacht en alles blijkt anders. Is natuurlijk ook mijn eigen schuld. Wie met de Noorse professor Birkeland in het achterhoofd vertrekt, roept het af over zichzelf. Niets is nog langer wat het lijkt. Dacht de meerderheid nog dat die vreemd groen oplichtende boogstralen door de goden geregeld werden, als dirigenten van een orkestraal firmament, kwam hij aanzetten met de zon als oorzaak. Daar houd ik van....