Expedities & Reizen

Canadese kano's zijn scrupuleuze scheidsrechters. Dé manier om een relatie te testen. Niet dat ik daar benieuwd naar was. Al aardig wat rivieren samen met Frank gevaren en zelfs een paar met husky Herschel erbij. Maar andersom werkt het ook. In de kano zijn we in balans en ieders aanwezigheid maakt de ander sterker.Het water spat op. Heel soms in een korte stroomversnelling, vaker in de regen. Kleine kringels. Golfjes. Schuim. Bellen. Water bepaalt nu al een maand onze reis. Zoveel variatie. Zoveel vormen. Spiegels. Ribbels. Wild. Kalm. Groenlanders schijnen wel twintig woorden voor soorten sneeuw...

Globaal gezegd bestaan de dagen ook tijdens het stroomaf deel van de reis uit peddelen en portages. Maar wat een lange reis door de natuur zo bijzonder maakt is dat 'globaal' zich heeft gewist uit mijn woordenschat. Niks is nog globaal. Details tekenen zich helder en puur af. Mijn zintuigen staan wijdopen hierbuiten. Ik ervaar nuances in licht, geur en geluid zoals ik dat thuis zelden of nooit heb. De Piteälv kent aardig wat onbevaarbare passages voor een volbepakte open kano (ww 5 & 6). Maar af en toe zitten er ook wat ww 1-2 en 3 passages tussen. Het bovendeel loopt bovendien door...

Ten oosten van de waterscheiding stromen de regendruppels het Pieskehaure in en vervolgens verder stroomaf via een ketting van grote en kleine meren, door wilde rivierstukken aaneen geregen. De Piteälv is een machtig mooie brok natuur. Heerlijk om nog maar aan het begin te staan. Op dag 23 sjouwen we alles de waterscheiding over. De rest van de dag bestaat uit wachten (gevuld met siësta, fotografie en een hillrun-workout) omdat de wind te ruig is. Pas om 02.00 uur is het stil genoeg. En wat een bijzonder moment om dan te varen. Het is niet licht, het is niet donker maar er zijn wel vijftig tinten...

Virtual reality. Steeds vaker kom ik het begrip tegen. Om gasten een nieuwe eettent in te lokken, achter servet en oesters met VRbril en koptelefoon. De ultieme zinsbegoocheling. Op zoek naar alles wat er op dat moment niet is. Ik weet het niet, ik zat daar niet, maar waar ik wel zit - in een houten canvaskano op Låmivatnet - daar is alles zo zonovergoten reëel dat ik me diep gelukkig weet met alleen een zonnebril.Met hulp van Björn Thomas van Sulitjelma Turistsenter zijn we op deze dag - de 22e - omhoog gebracht naar dit op 700 m gelegen stuwmeer. Sinds de mijnbouw van Sulitjelma wordt dit bergwater...

De baasjes pakken de kano in, ik sjok er alle keren achter aan want tegenwoordig word ik niet zo vaak meer uitgelaten. Het is òf hele einden lopen (en dan hetzelfde stuk meerdere keren) òf hele einden varen. Dus pak ik elk beetje beweging! Wel tof. Dag 20. Denk dat ik misschien net zoveel lemmingen en muizen gegeten heb (en als de baas niet kijkt, neem ik er ook een rendierkeuteltje bij). We varen een heel groot meer over. Baas Frank zegt dat hij nooit eerder in een open kano een oversteek van 3 km maakte. Ik vind het eng, al zijn de golven niet zo hoog als toen die andere keer. Ik piep een beetje...

Soms passeer je van die plekken waarvan de verf nog nat is, meesterwerken in de maak. Balvatnet bijvoorbeeld. Een eindeloze spiegel waarin de besneeuwde bergen glinsteren. Een baai met volmaakt ronde kiezels, eeuwenlang geduldig geslepen. Boven dat kiezelstrand een met kraaiheide begroeide eindmorene van waar ooit een gletsjer lag. Daarachter een naamloos dal, felgroen nu maar ook hier de sporen van vroeger in de vorm van een smalle rotskloof met rondingen en draaiingen erin die door enorme waterkracht veroorzaakt zijn. Hier op de oude eindmorene, pal boven de kiezelbaai van Balvatnet, plaatsen...

Niet alles is alleen maar geweldig. Natuurlijk niet. Wie dat beweert, bedriegt zichzelf of heeft simpelweg nog niet geleerd om dieptepunten te verwerken. (Ik kan ervan meepraten - kostte mij een half leven eer ik 'Niet de race maar de reis' kon schrijven...) Vandaag - dag 18 - was zo'n typische ketsdag. Vanaf het hoogste high zo klatsboem een low in. Want wat begon de dag grandioos. Als er een paradijs is, stel ik me dat zo voor: met je liefste vrienden in een zelfgebouwde houten kano. Een peddel in je hand. Over smaragdgroen water. Zó kristalhelder dat je de bodem blijft zien. Een haast misselijkmakende...

Elsa Wideblom kwam op haar kanoreis stroomopwaarts naar Noorwegen - op 2 dagen na exact 90 jaar terug - veel meer mensen en (tijdelijke) bewoning tegen dan wij nu. Boven Jorrumjaure, waar wij op dag 16 vertrekken voor een 5 km (x3) portage naar Ikesjaure, daar zat Elsa gezellig binnen in de rokerige kåtan bij twee Samische vrouwen en hun kroost. De mannen waren bij de rendieren, dagenlang. Dat was bepaald de eerste keer niet, dat Elsa bij Sami binnen genodigd werd. Wij komen deze dagen alleen nog de restanten tegen van wat ooit een plaggenhutje was. (De Sami wonen nu permanent in de stad, ze drijven...

De wereld is verkleind tot het vrolijke geel van de binnentent. Daarbuiten, in de voortent, wachten legers muggen en dáárbuiten, in de Laplandwereld, regent het al een etmaal onafgebroken. We zijn 4 dagen vooruit op ons schema, tijd zat, dus pakken we de luxe van een blijfdag. Maar mij hoor je niet klagen want we hebben al een ongeëvenaarde portie prachtweer gescoord en zo'n tentdag is eigenlijk best lekker. (Volgens Herschel is de binnentent één grote knuffelmand...) Voedseldepot 2 hebben we gisteren (dag 14) opgehaald en nu (dag 15) hebben we dus dit regenkamp boven het blauwgroene Jurunjávrre,...

Komt een toerist bij een reisburo. "Ik wil graag een folder van een gebied waar nog nooit iemand geweest is." Deze anekdote las ik op een Duits kanoforum. Het betrof iemands reactie op het steeds gedetailleerdere gevraag van een ander forumlid met plannen voor de Piteälv. Aan dat soort dingen denk ik onderweg. Langzaam sjouwen we omhoog, elk met ruim 30 kilo in de rugzak, nu eens over stenen dan weer tussen manshoge struiken. Het is inmiddels de 12e dag (13 juli 2016) sinds we uit Arjeplog vertrokken. Van Elsa's pad is weinig anders over dan hier en daar een afgebladderd restje verf op een omgevallen...