Het gevoel van Amundsen

“Het was een superdag voor ons! Losse sneeuw waar de ski’s net in weg zonken. Eronder hard ijs zodat de latten gleden als over een geolied oppervlak. Maar die losse sneeuw was nodig om te kunnen sturen. De ene helling lastiger dan de andere maar het ging perfect. Een heerlijke sport!” Ik had dit absoluut over vandaag kunnen schrijven, onze afdaling vanaf het Dovrefjell plateau benaderde perfectie (eh, qua gevoel in het hoofd dan he, niet zozeer onze gratie of stijl). Maar het waren Amundsen’s woorden, opgetekend 6 januari 1912. Ook hij daalde die dag een plateau af. Dat van Antarctica. Waarmee ik maar wil zeggen hoe tijdloos de ski en het plezier eromheen is.
Samen met de hamer, het mes en de bijl is het dus wel mooi de ski die sinds de steentijd in uiterlijke verschijningsvorm nauwelijks nog echt wezenlijk veranderd is. Kijk, en dat besef vind ik mooi. Maakt dat het ineens volslagen logisch voelt om het hele ski-maak-proces zelf van stap voor stap te doorleven.
Wat wist ik nou van hout? Geen hout! Ja, dat het werkt, kraakt, schimmelt en scheurt, dát wist ik. Maar dat je ervan gaat houden? Dat zodra handen en zweetdruppels zich ermee gaan bemoeien, hout geen hout meer is?
Ergens in dat proces tussen ruwe stam tot gladde plank is iets gebeurd, iets onherroepelijks. Misschien al bij de taillering van de lat, of toch pas later, bij het stomen en buigen van de voorpunt? Ineens was dat eind onwillig hout míjn ski geworden. Daar had je die uitschieter met de blokschaaf. Of daar dan: daar was ik dus te enthousiast geweest met weghalen. Bij die knobbel was koffiepauze, bij dat achterdeel kwam die Noorse radioman.
Wist ik veel dat houten ski’s – herstel: je éigen houten ski’s – het zwerven door de sneeuw nóg magischer maken dan het van zichzelf al is? Hooguit een vermoeden had ik. Dat dit oeroude ambacht me iets kon leren over geduld – je eigen ski’s maken is nu eenmaal geen instant behoeftebevrediging. Maar het blijkt nog zo allemachtig veel meer. Want tel het geduld van het gereedschap op bij de vrijheid van de fjells en je krijgt het gevoel van Amundsen. Want het lijken zulke alledaagse dagboekkrabbels, maar hij had wel zojuist als eerste mens ter wereld de Zuidpool bereikt.
En Dovrefjell was dan wel geen Zuidpool, maar het gevoel zal vergelijkbaar zijn.

Bekijk de documentaire die Jolanda van dit project maakte: